Landelijke ontwikkelingen wetten: wat kan je voor jouw gemeente het komende jaar verwachten?

In 2022 zijn er veel nieuwe wetten bij gekomen en we hebben ons voorbereid op allerlei wetten. Ook zijn er een aantal zaken vertraagd of uitgesteld. We gaan in dit artikel in op een aantal van deze onderwerpen.

Wet digitale overheid (Wdo)

Deze wet heeft als doel dat Nederlandse inwoners en bedrijven veilig kunnen inloggen bij de overheid, voor een meer digitale samenleving en een betere dienstverlening. Daarom stelt de wet open standaarden verplicht. Hierbij hoort voor Nederland ook de EU-richtlijn voor digitale toegankelijkheid van websites en apps (WCAG 2.2). De wet zou in 2022 in werking treden, maar het is nog wachten op het moment dat de Tweede Kamer het wetsvoorstel met de wijziging bespreekt. Voor digitale toegankelijkheid komt er nu ook een dashboard om overzicht te houden over de toegankelijkheid van websites en apps. Verder gaat een ondersteuningsteam vanuit de Rijksoverheid overheden en leveranciers helpen die moeite hebben met het doorvoeren van de WCAG-eisen. De voortzetting van het debat van de Eerste Kamer over deze wet is op 21 februari 2023. Het is nog niet bekend wanneer de wet officieel ingaat. Tot die tijd geldt voor toegankelijkheid het Tijdelijk besluit digitale toegankelijkheid overheid, met de WCAG 2.1-eisen.

Omgevingswet

De ingang van de Omgevingswet (en de invoering van het Platform Open Overheidsinformatie (PLOOI)) is uitgesteld naar juli 2023 en waarschijnlijk is dat ook niet haalbaar en wordt deze wet nog een keer doorgeschoven, naar 2024 of later. Voor de gemeentelijke website komen er waarschijnlijk geen grote veranderingen aan. De onderwerpen die te maken hebben met aanvragen voor de Omgevingswet staan nu al grotendeels in het Omgevingsloket. Wat je als gemeente al kunt doen richting invoering van de Omgevingswet, is kijken naar je processen en de dienstverlening verder afstemmen op inwoners en ondernemers. Zodat informatie (en de bijbehorende structuur) straks duidelijk en begrijpelijk is voor inwoners en ondernemers.

Wmebv

Veel klanten zijn in 2022 aan de slag gegaan met de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer. In deze wet staat dat inwoners het recht hebben om digitaal berichten aan de gemeente te versturen en dat hiervoor een duidelijke procedure is (met een duidelijke ontvangstbevestiging en informatie over de afhandeling). Dit kan via e-mail, maar ook via een online formulier (dat we vervolgens ook kunnen koppelen aan een zaaksysteem). Veel klanten hebben al voorbereidingen getroffen, maar ondertussen is de inwerkingtreding opgeschoven naar 1 januari 2024. Er is dus nog iets meer tijd om de processen goed in te regelen en waar nodig e-formulieren in te zetten om zaken te regelen met de gemeente.

Single Digital Gateway

Sinds december is Your Europe live en hebben overheden op die website informatie in hun eigen taal en in het Engels gepubliceerd voor inwoners van Europa die iets willen regelen in een ander Europees land. Bijvoorbeeld een bedrijf beginnen in een ander land, verhuizen naar een ander EU-land of een vergunning aanvragen voor iets wat je in het buitenland wilt gaan doen. Vanaf 2024 moet het ook mogelijk zijn om een aantal procedures helemaal online te doorlopen. Daarvoor starten de voorbereidingen in 2023. Bekijk de uitgebreide informatie over de SDG (Deze link gaat naar een externe website).

eIDAS

Met eIDAS (Electronic Identities And Trust Services) hebben de Europese lidstaten afspraken gemaakt om dezelfde begrippen, betrouwbaarheidsniveaus en onderlinge digitale infrastructuur voor het checken van identiteit te gebruiken. Hiermee kun je DigiD dus in meerdere Europese landen gebruiken. Bijvoorbeeld dat je met je Duitse inlogmiddel kunt inloggen bij het CJIB om de boete van een verkeersovertreding in Nederland te betalen. Voor gemeenten hangt de verdere invoering van eIDAS ook samen met de verordening Single Digital Gateway. Zaken die je daar kunt regelen, moet je straks via eIDAS kunnen aanvragen. De VNG gaat hiermee verder in 2023 en waarschijnlijk hoor je daar meer over als je contactpersoon bent voor de SDG.

Woo

De Wet open overheid (Woo) vervangt sinds 1 mei 2022 de Wet openbaarheid bestuur (Wob). Afhandelingstermijnen zijn korter, het is soms moeilijker om een Woo-verzoek te weigeren voor gemeenten en de verzoeken moeten digitaal in te dienen zijn (maar het kan ook nog steeds schriftelijk). Verder moeten verschillende documenten uiterlijk 1 mei 2027 actief openbaar gemaakt worden. Verschillende gemeenten zijn al begonnen met de voorbereidingen hiervoor. Bijvoorbeeld het aanschaffen van anonimiseringssoftware en in processen inbouwen dat gevoelige gegevens op één plek in het document staan zodat het gemakkelijker is om deze gegevens onzichtbaar te maken. Het actief publiceren van documenten wordt gemakkelijker als het PLOOI opgeleverd is. Daar wachten veel gemeenten nu op voordat ze verder gaan.

Spiekbriefjes voor moeilijke termen

Er worden regelmatig termen op IT-gebied gebruikt die wellicht niet voor iedereen helemaal duidelijk zijn. Veilig Internetten heeft daar een oplossing voor bedacht: de Cyberspiekbriefjes. Je kunt hierin allerlei termen opzoeken. Dat kan handig zijn als je de termen in een nieuwe release of in een nieuwsbericht over cyberaanvallen niet helemaal begrijpt. Kijk voor meer informatie hierover op de website van Veilig internetten (Deze link gaat naar een externe website).